به نقل از «مهر»

انتشار فهرست اولیه جایزه ادبیات داستانی عربی ۲۰۲۴

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۹۵۰۰۰

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سایت جایزه، دیروز، ۱۴ دسامبر ۲۰۲۳، جایزه بین‌المللی ادبیات داستانی عربی (IPAF) که به عنوان معتبرترین جایزه ادبی در جهان عرب شناخته می‌شود، فهرست اولیه خود را متشکل از ۱۶ رمان برای رقابت جدید اعلام کرد.

این برنده در آوریل با معرفی برنده این دوره خود ۵۰ هزار دلار به برنده نهایی اهدا می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این فهرست از میان ۱۳۳ کتاب که به زبان عربی در فاصله جولای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ منتشر شده‌اند و توسط هیاتی متشکل از ۵ داور به ریاست نویسنده سوری نبیل سلیمان انتخاب شده است. سونیا نمر نویسنده، محقق و آکادمیک فلسطینی؛ فرانتیشک اوندراش، چهره دانشگاهی اهل جمهوری چک؛ محمد شعیر منتقد و روزنامه‌نگار مصری و حمور زیاده نویسنده و روزنامه‌نگار سودانی گروه داوران را تشکیل داده‌اند.

در فهرست اولیه نام ۴ نویسنده جای گرفته که پیش از این در این رقابت‌ها جایگاهی کسب کرده بودند و شامل رجا عالم برنده مشترک جایزه در سال ۲۰۱۱، محمد عبدالنبی نامزد اولیه سال ۲۰۱۳ و نامزد نهایی سال ۲۰۱۶؛ رشید الضیف نامزد اولیه سال ۲۰۱۲ و امین زویی نامزد اولیه سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ می‌شود.

فهرست اولیه این جایزه چنین است:

محمد عبدلنبی برای «تقریبا هر روز» از مصر

بدریه البدری برای «فومبی» از عمان

رجا عالم برای «باهبل: چندجهانی مکه ۲۰۰۹- ۱۹۴۵» عربستان سعودی

سارا الصراف برای «همه چیز را شنیدم» از عراق

ریما بالی برای «انگشتر سلیمان» از سوریه

رشید الضیف برای «دیگر چهره سایه» از لبنان

اسامه العیسی برای «بهشت هفتم اورشلیم» از فلسطین

دورة الفیضی برای «شور را پنهان می‌کنم» از تونس

صالح الحماد برای «چشم بادبادک» از عربستان سعودی

بسیم خندقجی برای «یک ماسک، رنگ آسمان» از فلسطین

احمد منور برای «توفان برفراز جزایر» از الجزیره

احمد المرسی برای «قمار به افتخار لیدی میتسی» از مصر

عیسی نصیری برای «موزائیست» از مراکش

صلاح عبید برای «چرخه ادویه» از امارات متحده عربی

سفیان رجب برای «کتاب خوان کوچه دباغی‌ها» از تونس

امین زویی برای «بت‌ها» از الجزیره

این رمان‌ها خوانندگان خود را از یک میدان مسابقه در قاهره دهه ۱۹۲۰ تا بازار کتاب کمیاب در تونس و از خانه‌های باستانی بغداد، تا قحطی در اورشلیم دهه ۱۹۷۰ همراه خود می‌برند. آداب و رسوم و سنت‌های سرزمین‌هایی که برای ادبیات عربی جدید هستند، مانند جزایر کومور و کنگو بلژیکی هم در این کتاب‌ها جا گرفته و دوره‌های انتقالی تاریخ برای پاسخ به پرسش‌های امروز مورد توجه واقع شده است. برخی از کتاب‌ها درباره آفرینش است و برخی دیگر به جنگ، تبعید و عشق غیرممکن پرداخته‌اند.

نبیل سلیمان، رییس داوران ۲۰۲۴ از فهرست اولیه به عنوان فهرستی که طیف وسیعی از کشورهای عربی را دربرگرفته یاد کرد که منجر به کاوش در تجربه‌، محیط و شخصیت‌های گوناگون می‌شود و به مسایل پیچیده اجتماعی، برخی قدیمی و برخی جدید می‌پردازد و موضوع‌هایی مانند نقش هنر، حقوق زنان، و تعامل بین فرهنگی را بررسی می‌کنند. آگاهی فردی و ملی و پرسش از تاریخ برای پیوند مبارزات گذشته و حال از دیگر مسایلی است که این کتاب‌ها بر آنها تمرکز کرده‌اند.

فهرست نهایی این جایزه ۱۴ فوریه ۲۰۲۴ (۲۵ بهمن) و نام برنده ۲۹ آوریل (۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳) اعلام می‌شود.

کد خبر 5967303

منبع: مهر

کلیدواژه: ادبیات عرب ادبیات داستانی جایزه ادبی ادبیات جهان کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فلسطین دفاع مقدس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انقلاب اسلامی ایران محمدحسین رجبی دوانی بیست و پنجمین جشنواره بین المللی قصه گویی رونمایی کتاب شورای عالی انقلاب فرهنگی حوزه هنری نقد کتاب فرهنگسرای رسانه فهرست اولیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۹۵۰۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه نوجوانان امروز را به خواندن کتاب‌های ایرانی علاقه‌مند کنیم؟/ ادبیات نوجوان در سایه غلبه ترجمه

به گزارش قدس آنلاین، این موضوعات شامل کلیات،دین، علوم اجتماعی،علوم طبیعی، علوم عملی، زبان و ادبیات می‌شود. در بین موضوعاتی که گفته شد، سه موضوع کودک و نوجوان، ادبیات و کمک درسی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. ادبیات و کودک و نوجوان همیشه بیشترین تولیدات را در آمار نشر به خودشان اختصاص می‌دهند و گاهی ادبیات در رتبه اول و گاهی هم کودک و نوجوان این رتبه را کسب می‌کند. طبق آمار منتشر شده بخش زیادی از کتاب‌های کودک و نوجوان مربوط به ترجمه است و آثار ایرانی کم تر مورد توجه قرار می‌گیرد . در گزارش امروز به این موضوع پرداختیم که چگونه می‌توان از بسترهای صدرنشینی کتاب‌های کودک و نوجوان برای توجه به نویسندگان ایرانی استفاده کرد.

غلبه آثار ترجمه تهدید نیست

هادی خورشاهیان؛ نویسنده ادبیات کودک و نوجوان خورشاهیان، معتقد است در دوره‌ای که زندگی می‌کنیم نباید از کتاب انتظار آموزش داشته باشیم. او افزود: در کشور ما جمعیت قابل توجهی کودک و نوجوان هستند. این قشر از جمعیت سرمایه‌های آینده ما هستند. اگر عناوین کتاب‌های کودک و نوجوان در صدر چاپ سایر عناوین است به دلیل قشر نوجوان است که باید از این بستر استفاده شود. به گفته این نویسنده خانواده‌ها و مراکز فرهنگی باید به خواندن کودکان و نوجوانان جهت دهند و به آنان کمک کنند که کتابخوانی را منظم انجام دهند و کتاب مناسب سن خود را انتخاب کنند.

خورشاهیان معتقد است: بعضی از موضوعات مانند روانشناسی که متاسفانه در قالب روانشناسی زرد عرضه می‌شوند برای قشر کودک و نوجوان مناسب نیست. بهتر است که موضوعات روانشناسی در قالب و شعر داستان برای کودکان و نوجوانان ارایه شود.

هادی خورشاهیان

نویسنده «پراگ در تبعید» در پاسخ به این پرسش چرا در میان آثار نویسندگان ایرانی با فقر ژانر مواجهیم، اظهار کرد: شاید در موضوعات جامعه شناسی و علوم اجتماعی با فقر ژانر مواجه باشیم آن هم  به این دلیل که نیازی نیست برای کودکان و نوجوانان مدام از آسیب‌های مختلف به صورت مستقیم صحبت کنیم اما من به عنوان کسی که 21 سال در واحد صدور مجوز کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بودم و هنوز هم هستم معتقدم ما در ادبیات نوجوان و حتی کودک با مقوله فقر ژانر مواجه نیستیم.

خورشاهیان در خصوص غلبه آثار ترجمه در میان کتاب های کودک و نوجوان نسبت به آثار ایرانی و تاثیر این مساله، بیان کرد: غلبه ترجمه زمانی می‌تواند برای صنعت نشر تهدیدکننده باشد که همه ابزارهایی که استفاده می‌کنیم بومی و طبق فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و کودکان ما به کتاب‌های ترجمه و خارجی بیاورند اما زمانی که تلویزیون تماشا می‌کنیم  و بین سریال‌های ایرانیِ تکراری، سریال‌های خارجی نیز دیده می‌شود یا وقتی 90 درصد از اخبار ما مربوط به کشورهایی مانند آمریکا است. پس کودک با این فرهنگ بیگانه نیست و می‌تواند خودی و غیرخودی را تمیز دهد.  

این نویسند افزود: اگر کودکان فیلم‌ها و کتاب‌های خارجی را می‌خوانند به دلیل اشتراک در موضوعات مختلفی است که جغرافیا نمی‌شناسد. در این خصوص نهادها و ارگان‌ها نمی‌توانند دخالت کنند و تصمیم گیرنده باشند و با بخشنامه‌های مختلف جلوی شروع کاری را بگیرند اما می‌توانند در سخنرانی‌ها  به پاسداشت زبان فارسی و کتابخوانی اشاره کنند، کتاب‌های خوب معرفی کنند،مسابقه برگزار کنند. حتی کانون پرورش فکری می‌تواند کتابخانه‌های عمومی محله‌ها و فرهنگسرای مختلف را تقویت کند.

کتاب‌خوان‎‌ها را تشویق کنیم

حسین فتاحی دیگر نویسنده کودک و نوجوان ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن آثار خارجی را تصویرگری و طراحی جلد درخشان آن آثار دانست. او گفت: بچه‌ها هیچ پدرکشتگی با نویسنده‌ها ندارند آن‌ها فقط به سمت کتاب‌هایی می‌روند که توجهشان راجلب کند. ما در زمینه مطالعه، رقیب‌های بسیار جدی داریم و کودکان بیشتر جذب کتاب‌های ترجمه می‌شوند؛ زیرا نسبت به کتاب‌های تالیفی از زیبایی بیشتری برخوردارند. کتاب‌های ترجمه برای ناشران سهل الوصول‌تر هستند زیرا کار تصویرگری داخلی برای ناشر کار بسیار هزینه‌بری است. اگر برخی ناشران در کنار کارهای ترجمه، تالیف هم انجام می‌دهند به دلیل حفظ آبرو و وجهه فرهنگی آن‌ها است. آن‌ها خودشان را موظف می‌دانند که در زمینه تالیفات فارسی، هم خدمت و ادای دین کنند. با توجه با اینکه چاپ کتاب‌های تصویری بسیار گران است، اگر احساس نیاز به داشتن این کتاب‌ها می‌کنیم باید مشوق و تسهیلاتی را برای ناشران درنظر بگیریم. کتابی که خانواده تا چند سال پیش با قیمت 30 هزارتومان برای فرزند خود می‌خرید، امروز باید آن را با قیمت 300 هزارتومان بخرد و طبیعی است که از پس مخارج آن برنیاید.

حسین فتاحی

فتاحی یادآور شد: اگر بخواهیم مطالب علمی، ریاضی، تاریخی و... برای کودک و نوجوان تولیدکنیم، باید در قالب داستان طراحی شود. بچه‌ها باید از دل یک داستان به اطلاعات مفید دست یابند و قهرمان خود را انتخاب کنند. لازمه انجام این کار داشتن برنامه، تیم همراه و رشد فرهنگی است. اکثرا کتاب‌هایی که به صورت تیمی طراحی شده، کتاب‌های ترجمه است و دلیلش هم این است که مترجمان مابین خود مدیریت درست را پذیرفته‌اند. یک داستان خوب کودک باید حدودا ۴۰۰ تا ۵۰۰کلمه باشد زیرا مغز کودکان مانند بزرگسالان قادر به پردازش اطلاعات طولانی و پیچیده نیست. شخصیت‌های‌ داستان‌های کودکانه همچنین باید با سایر شخصیت‌های قابل تشخیص برای کودکان مانند دوستان، خانواده، معلمان، همکلاسی‌ها و دیگران رابطه داشته باشند. درواقع ارتباطات باید نقش پررنگی در قصه‌های کودکانه داشته باشد.

وی در خصوص اینکه برنامه مدونی برای مطالعه از طرف سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی نداریم، افزود: زمانی که ناشران کار می‌کنند، نهادها باید کاغذ و سیستم فروششان را تامین کنند. اگر ما به دنبال رشد معقول و منطقی برای پیشرفت مطالعه هستیم باید برنامه ریزی دقیق انجام دهیم. ما نیاز داریم میزان مطالعه، چاپ کتاب و کمبودها در کتاب‌ها از نظر مضمون، موضوع و گروه سنی را بررسی کنیم و به سمع مسئولین برسانیم. همچنین تشویق‌هایی را برای کتابخوانان درنظر بگیریم. اگر این روند را پیش بگیریم تا 10 سال آینده می‌توانیم به نقطه‌ای که ضرورت جامعه هست، برسیم.

تولید کتابهای رنگی را جدی بگیریم

سپیده خلیلی، نویسنده و مترجم در خصوص غلبه آثار ترجمه در ادبیات کودک و نوجوان گفت: مسلما این برتری، خوب نیست اما هر ناشری ترجیح می‌دهد کتابی را در ایران چاپ کند که قبلا امتحانش را پس داده باشد. بسیاری از موارد ترجمه با فرهنگ ما یکسان نیست و تولید کتاب‌های چهار رنگ توسط نویسندگان در حال از بین رفتن است. ای کاش وزارت ارشاد بودجه‌ای را به تولید کتاب‌های چهار رنگ تالیفی اختصاص دهد تا نویسندگان بتوانند در موضوعات مختلف نوشته‌های خود را منتشر کنند و کودکان ایرانی با فرهنگ ایرانی بزرگ شوند.

سپیده خلیلی

این نویسنده و مترجم کتاب در خصوص مشکلات کتاب‌های ترجمه در ایران گفت: در بسیاری از موارد یا مترجم متوجه متن اصلی داستان نمی‌شود یا به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، مجبور است بعضی از قسمت‌های داستان را حذف کند. در حال حاضر مسابقه بین ناشرانی که چاپ اول کتاب‌هایشان در خارج از کشور معروف شده، برقرار است. ناشران به دلیل اینکه نفر اولی شوند که مجوز چاپ می‌گیرند، هر فصل از کتابشان را به دست مترجم‌های مختلف می‌سپارند. این حرکت ناشران و انتخاب واژه‌های نامناسب توسط مترجمان، بسیار به مقوله ترجمه در ایران آسیب می‌رساند؛ زیرا هر واژه در ترجمه، وزن و معنی خاص خود را دارد و گاها مترجمان معنی نادرست از یک واژه را انتخاب می‌کنند.

او همچنین یادآور شد: در حال حاضر در شرایطی هستیم که مردم کتاب نمی‌خرند و مسلما اگر آن‌ها نخواهند و نتوانند کتاب بخرند، جانشین دیگری برای کتاب پیدا می‌شود. مکان‌های عمومی مانند نهاد کتابخانه‌ها و حتی کانون پرورش فکری می‌توانند به کتاب‌های تالیفی برای کتاب خوان شدن کودکان و نوجوانان بیشتر بها دهند.

محدثه رضایی